Прадаваць нельга абмяжоўваць: яшчэ раз аб продажы алкаголю
У Беларусі ў рамках барацьбы з алкагалізацыяй насельніцтва плануецца абавязаць прадаваць спіртныя напоі, у тым ліку піва, толькі праз спецыялізаваныя аддзелы, а час гандлю алкаголем прапануецца абмежаваць перыядам з 09.00 да 22.00.
Аднак супраць такіх зменаў рэзка выступае раздробны гандаль.
Так, 20 кастрычніка падчас прэс-канферэнцыі прадстаўнікі Асацыяцыі рознічных сетак заявілі, што такія абмежаванні прывядуць да сур’ёзных наступстваў і выклічуць незадаволенасць большасці насельніцтва, а мэтавую групу алкаголікаў, якая даўно знайшла сабе альтэрнатыву, не закрануць, перадае БелТА.
Пры гэтым у Асацыяцыі запэўніваюць, што алкаголь сёння прысутнічае ў 40% чэкаў пакупнікоў. Па іх словах, абмежаванні істотна ўдараць па тавараабароце гандлёвых сетак, перш за ўсё па невялікіх крамаў фармату «каля дома», якіх рэнтабельнасць і так блізкая да нуля. У выніку такія крамы могуць зачыніцца, а іх супрацоўнікі пазбавіцца працы, лічаць яны.
Таксама ў Асацыяцыі палохаюць ростам продажаў кантрафактнай і падробленай прадукцыі, тады як мер пра ўзмацненне барацьбы і адказнасці за яе не прапануецца. У цэлым, упэўнены сустаршыня Асацыяцыі Сяргей Смольскі, «беларусы – не нацыя алкаголікаў, каб заганяць іх ва ўмовы ў стылі 90-х», а абмежавальныя меры ні да чаго не прывядуць. «Прапанаваныя меры, на наш погляд, не дазволяць дасягнуць пастаўленых высокіх мэтаў. Вядома, забаронныя і абмежавальныя спосабы самыя простыя, але на гэтым ужо не раз абпальваліся», – заявіў ён.
Што кажа статыстыка
Аднак статыстыка з яго сцвярджэннем не згодна. Паводле справаздачы World Health Statistics 2016: Monitoring health for the SDGs, узровень ужывання алкаголю ў Беларусі ў 2015 годзе склаў 17,1 л чыстага алкаголю на душу насельніцтва (ва ўзросце 15+ гадоў). Сярод краін, якія падалі інфармацыю, Беларусь знаходзіцца на другім месцы пасля Малдовы (17,4 л). У справаздачы 2014 года Беларусь апынулася на першым месцы: гэты паказчык складаў 17,5 л.
Паводле звестак Белстата, у Беларусі алкаголь займае другое месцы сярод знешніх прычын смяротнасці насельніцтва. Першае месца ў суіцыдаў, якія часта правакуе алкагольнае ап’яненне.
Акрамя таго, у МУС падлічылі, што толькі за першыя шэсць месяцаў 2016 года ў стане алкагольнага ап’янення здзейснена 165 забойстваў, 273 прычыненні цяжкіх цялесных пашкоджанняў, 37 згвалтаванняў, 516 рабаванняў і 81 разбой, 176 угонаў і 960 хуліганстваў.
Прыбытак vs. здароўе?
Між тым у каментары БДГ прадстаўнік аргкамітэта партыі «Беларуская хрысціянская дэмакратыя» Вольга Кавалькова, якая ўзначальвае кампанію БХД «Абаронім нашых дзяцей ад алкаголю», што праводзіцца з 2014 года і ў рамках якой было сабрана 20 тыс. подпісаў пад шэрагам прапаноў аб абмежаванні продажу алкаголю, заявіла, што абмежавальныя меры здольныя палепшыць сітуацыю з спажываннем алкаголю.
У якасці прыкладу яна прывяла вопыт Нарвегіі, «калі дзяржава прыгадала, што алкагалізм – гэта вельмі вялікія праблемы, з якім звязаныя і злачыннасць, і праблемы са здароўем, і праблемы ў сем’ях і іншыя сацыяльныя цяжкасцi». Цяпер у Нарвегіі алкаголь прадаецца толькі ў спецыялізаваных крамах, нават не аддзелах. «Пры гэтым на Вялікдзень, у нядзелю і ў дзень выбараў яго купіць наогул немагчыма. Таксама абмежаваны час продажу. І толькі такія абмежавальныя меры сапраўды паўплывалі на тое, што спажыванне алкаголю і звязаныя з гэтым сацыяльныя праблемы скараціліся», – адзначыла Вольга Кавалькова.
У той жа час яна адзначыла, што дзяржава павінна паклапаціцца аб тым, каб у людзей была магчымасць бясплатна або за невялікую суму разнастаіць свой вольны час без ужывання алкаголю.
Прадстаўнік БХД таксама адзначыла, што раздробны гандаль будзе і далей выступаць супраць абмежаванняў продажу алкаголю, бо “вельмі вялікі прыбытак ідзе ад яго продажу. Аднак яны не заўсёды памятаюць пра тое, якія наступствы выклікае злоўжыванне алкаголем”. «І толькі такімі абмежавальнымі мерамі дзяржаўнага маштабу можна вырашыць праблему алкагалізацыі», – сказала на заканчэнне суразмоўца.
