Суд над Сяргеем Каваленкам. Дзень першы
21 лютага суд Першамайскага раёну Віцебску пачаў разглядаць крымінальную справу супраць сябра КХП-БНФ Сяргея Каваленкі. Палітвязьня накіравалі ў медычную частку СІЗА для дасьледаваньня стану здароўя. Перапынак — да 14:00 22 лютага.
17.20 Сяргей Каваленка, калі яго выводзілі з залі суда, крыкнуў у бок судзьдзі: «Ведаеце, што мне сёньня сьнілася?! Бідон мёду, горкага, з чорным хлебам і малаком!»
17:17 Абвешчаны перапынак да 14-й гадзіны 22 лютага. Судзьдзя вырашыла накіраваць Каваленку у шпіталь СІЗА для дасьледаваньня стану здароўя.
17:15 Судзьдзя зачытвае дзьве карты выкліку «хуткай дапамогі». Лекар Дубакін піша, што стан бязь зменаў, але ёсьць зьмены ў стане крыві. Іншы лекар, Фадзееў, рэкамэнадваў больш глыбока вывучыць стан здароўя.
17:14 Людзей запусьцілі ў залю. Працэс адноўлены.
17:10 Каваленку вярнулі ў судовую залю. Ён пасьпеў крынуць: «Слава нацыі! Слава беларускаму народу!»
16:46 Каваленку нікуды пакуль не адвезьлі. Яго трымаюць у каравульным памяшканьні. Суд чакае афіцыйнага заключэньня мэдыкаў.
16:30 На гарачай лініі абласной управы аховы здароўя паведмілі, што Каваленку павезьлі шпіталізаваць у лязарэт СІЗА. Сваякі абураюцца, што трэба не ў лязарэт, а ў паўнавартасны шпіталь.
16:23 Каваленку вывелі пад канвоем. Ён пасьпеў крыкнуць: «Лекар сказаў, што трэба шпіталізаваць».
16:20 Абедзьве брыгады зьехалі. Мэдыкі не паведамілі вынікі агляду Каваленкі.
15:59 Сваякі Каваленкі патэлефанавалі на гарачую лінію абласной управы аховы здароўя, заявілі, што Сяргей на мяжы жыцьця і сьмерці, страціў траціну вагі, знаходзіцца ў крытычным стане, а лекары хуткай не хочуць яго шпіталізаваць. Там запісалі іх заяву.
15:48 Урэшце да Каваленкі дапусьцілі другую брыгаду лекараў.
15:36 Прыехала новая брыгада хуткай дапамогі. Міліцыя не прапускае лекараў у залю. Міліцыянты кажуць, што трэба дазвол старшыні суду.
Людзі клічуць адвакатаў, каб дапамаглі прапусьціць лекараў другой хуткай дапамогі.
Людзі грукаюць у дзверы, крычаць, але міліцыя не пускае новых лекараў да Сяргея.
Адвакаты выйшлі да лекараў, але не змаглі дапамагчы ім увайсьці у залю. Маці Каваленкі плача, бацька сварыцца на міліцыянтаў, людзі абураюцца.
Маці Сяргея плача: «У мяне сын памірае!»
15:20 Родныя Каваленкі выклікалі яшчэ адну брыгаду «хуткай дапамогі», бо ня вераць той брыгадзе лекара Дзьмітрыя Дубакіна, якая прыяжджала раніцай і пасьля абеду. У «хуткай» абяцалі праслаць новую брыгаду.
Лекар Дубакін сышоў, нічога не сказаўшы родным Каваленкі.
15:12 Перакладчык, які працуе ў працэсе, у калідоры размаўляе з бацькамі: «Трэба, каб адвакаты патрабавалі яго перавесьці пад падпіску аб нявыезьдзе». Бацька Сяргея Каваленка Аляксандар Васільевіч кажа перакладчыку: «Вы ведаеце, што ён зрабіў»? Перакладчык Міхайлаў: «Так, ён вывесіў наш сьвяты бела-чырвона-белы сьцяг. У мяне на палову сьцяны дома такі ж вісіць».
Перакладчык Міхайлаў кажа, што быў на ўсіх пасяджэньнях ранейшага суду над Каваленкам, але цяпер не разумее, за што яго судзяць.
14:59 Працэс адноўлены. Судзьдзя адхіліла адвод Каваленкі самой сябе, як «неабгрунтаваны».
Каваленка выступіў з хадайніцтвам, каб да яго дапусьцілі лекараў. Зноў перапынак. Усіх выводзяць з залі.
14:54 Зноў прыехала хуткая дапамога, той жа лекар, паведаміў праваабаронца Павал Левінаў.
Каваленка кажа, што яму халодна. Лекары не памералі яму тэмпературу.
Бацька Каваленкі абураецца і патрабуе дапусьціць лекараў да сына.
14:30 Працэс аднавіўся. Суду прадстаўлены новы перакладчык — Сяргей Міхайлаў, які працуе ў Віцебскім унівэрсытэце на катэдры беларускай філялёгіі.
Судзьдзя агучыла зьвесткі з хуткай дапамогі, якія сьведчаць, што ў Каваленкі «зьнясіленьне» і гастрыт страўніка у стадыі абвастрэньня, але што яму не патрэбная шпіталізацыя.
Каваленка патрабуе, каб яму ўсё перакладалі, у тым ліку ягоныя правы. Новы перакладчык робіць гэта больш кваліфікавана, чым папярэдні.
Пасьля абеду судовая заля зноў поўная.
Каваленка заявіў пратэст, што міліцыянты здымалі людзей у залі пасьля забароны відэаздымкі судом.
Міліцыянт сказаў, што ён не здымаў. Судзьдзя яго пакінула ў залі.
У сувязі з гэтым Каваленка заявіў адвод судзьдзі. За тое, што яна журналістаў з відэапаратурай выдаліла, а міліцыянта — не.
Адвакаты Пятро Каваленка і Аляксандар Галіеў падтрымалі адвод судзьдзі. Пракурор — супраць.
Судзьдзя пайшла ў дарадчы пакой. Перапынак. Сяргея зноў вывелі з залі.
12:50 На затрыманых у Віцебску маладафронтаўцаў, якія ехалі падтрымаць Каваленку, склалі пратаколы «за лаянку матам». Супрацоўнікі міліцыі таксама апісалі ўсе іх рэчы, паведаміла абласная каардынатарка БХД Тацяна Севярынец.
12:40 Перапынак да 14:30.
12:35 Судзьдзя выдаліла маці Каваленкі з залі.
Судзьдзя таксама выдаліла з залі грамадзкага актывіста Хрыстафора Жаляпава.
Судзьдзя агучыла мэдычнае заключэньне: ціск нармальны, кардыяграма нармальная, падсудны можа ўдзельнічаць у працэсе.
12:10 Каваленку вывелі з залі суду. Ён пасьпеў паведаміць: усё нармальна, сказаў доктар. Маці і родныя абураюцца. Лекар хуткай Дзьмітры Дубакін ад камэнтароў пра стан Сяргея адмовіўся. Лекар не сказаў нічога ні журналістам, ні родным Каваленкі.
Дубакін сказаў аднаму зь віцебскіх апазыцыянэраў Уладзіславу Варанецкаму: паказьнікаў для экстраннай шпіталізацыі няма. Ён жа ў сьвядомасьці, усе паказьнікі ў норме.
11:50 Усіх выдалілі з залі. Лекары, якіх выклікала жонка Алена, пачынаюць агляд. Жонку Алену не пусьцілі ў залю ў часе агляду.
Усе, апрача адвакатаў, пракурора і судзьдзі, стаяць у калідоры. Усе абураюцца: як так можна, Каваленку судзяць, яго трэба лячыць, яго трэба ў шпіталь, чалавек на мяжы жыцьця і сьмерці.
Маці нема крычыць, што яго забіваюць. Сваякі таксама галосяць.
Прысутныя кажуць, што ў Каваленкі дыстрафія, што ўнутраныя органы не выконваюць свае функцыі.
Імправізаваны мітынг у калідоры, пакуль лекары аглядаюць Каваленку.
Праваабаронца Павал Левінаў кажа, што такія схуднелыя целы, як у Каваленкі, ён бачыў толькі ў фільмах пра канцлягер.
Маці Сяргея галосіць: «Як мне цяжка і балюча! Я цяпер адчула, як цяжка іншым палітвязьням і іх родным. Я цяпер іх разумею».
11:48 Судзьдзя забараняе фота- і відэаздымку ў залі. Сяргей Каваленка кажа, што мае хадайніцтва да суду, каб яго агледзелі лекары: «У мяне дыстрафія, я страціў 25 кіляграмаў».
11:45 Судзьдзя зачытвае рашэньне па самаадводзе перакладчыцы. Суд спыніў яе працу ў працэсе.
11:42 На працэсе прысутнічае Яніс Рупэйкс, віцэ-консул Латвіі ў Віцебску. Да суду прыехала хуткая дапамога.
11:33 Сяргея зноў у кайданках выводзяць з клеткі. Маці падсуднага патрабуе выклікаць хуткую дапамогу.
«Пі ваду, інакш памрэш да раніцы!» — крычыць маці сыну наўздагон.
11:25 Судзьдзя вярнулася і заявіла, што адхіляе адвод перакладчыцы. Працэс адноўлены.
Каваленка патрабуе, каб яму пераклалі пастанову судзьдзі. Перакладчыца Шухто перакладае, але часам зьбіваецца, Сяргей яе папраўляе: «Не падляжыць, а падлягае, не абаснаваньне, а абгрунтаваньне. Адвод!»
Перакладчыца кажа, што яна ня можа выконваць сваю функцыю, што выкладае беларускую мову, але ў такім працэсе ўдзельнічае ўпершыню, не гатовая ўдзельнічаць далей: «Мне практычна не даводзілася яму перакладаць, я ня думала, што мне будзе патрэбна рабіць поўны пераклад».
Пракурора спыталі пра ягонае стаўленьне да самаадводу перакладчыцы. Але ён пачаў патрабаваць спыніць фатаздымкі. Судзьдзя яго спыніла: “У вас пацікавіліся стаўленьнем да самаадводу перакладчыцы”.
Усе з залі засьмяяліся з пракурора.
Урэшце ён зразумеў, чаго ад яго патрабуюць, і заявіў, што ня супраць самаадводу перакладчыцы.
Судзьдзя зноў выйшла ў пакой для нарадаў.
11:16 Каваленку вярнулі ў клетку.
Маці пытаецца: «Ці калолі табе нешта?» Ён кажа, што не.
Сяргей крытыкуе начальніка мэдычнай часткі СІЗА, які прымусіў яго ўжываць ежу.
«Я выходзіць з галадоўкі ня буду, пакуль адсюль ня выйду, гэта прынцыпова», — заявіў Каваленка.
Сяргей кажа, што будзе хадайнічаць, каб яго адвезьлі ў шпіталь.
11:10 У залі пачалася дыскусія наконт адказнасьці за рэпрэсіі міліцыянтаў і Аляксандра Лукашэнкі, наконт дзяржаўнага статусу беларускай мовы.
10:51 У перапынку Сяргей выказвае свае палітычныя погляды — кажа, што Лукашэнку дапамагла прыйсьці да ўлады ФСБ Расеі.
Беленькі працягвае пераконваць Каваленку спыніць галадоўку, кажа, што за яго заступіліся ў Эўразьвязе. Сяргея вывелі з залі.
Уся заля запоўненая, каля 60 чалавек.
Маці працягвае плакаць: «Яны яго заб’юць!». «Не аддам сына ў СІЗА, яны яго там заб’юць, яго лячыць трэба!» — галосіць маці.
10:47 Леанід Аўтухоў заявіў, што пераклад кепскі, з памылкамі. Судзьдзя яго выдаліла з залі за парушэньне парадку.
Каваленка заявіў пра парушэньне правоў, сказаў, што пераклад дрэнны, і выступіў з адводам перакладчыцы.
«Перакладайце на беларускую мову, а не на трасянку», — сказаў Каваленка.
Адвакат Пётар Каваленка просіць адкласьці пытаньне на некалькі хвілін, калі будуць адводы. Адвакат Галіеў падтрымаў яго, што пераклад недакладны. Пракурор супраць адводу перакладчыцы, кажа што яна дастаткова кваліфікаваная.
У працэсе перапынак. Судзьдзя выйшла ў пакой для нарадаў.
10:40 Судзьдзя высьвятляе асобу Каваленкі. Той адказвае па-беларуску, перакладчыца перакладае за ім на расейскую мову.
Каваленка паведаміў суду, што ён мае дваіх дзяцей, да арышту быў ІП.
Распавядае, што раней быў судзімы за тое, што павесіў сьцяг — 14 траўня 2010 году. Яго асудзілі на тры гады ўмоўна. «Гэта была сфабрыкаваная справа. Хлусьня і няпраўда».
Судзьдзя заклікала Каваленку не дапускаць рэплік, якія парушаюць парадак вядзеньня суду.
«Я кажу праўду», — адрэагаваў Каваленка.
10:35 Суд пачаўся.
Перакладчыца — Алена Шухто, выкладчыца беларускай мовы адной зь віцебскіх школаў.
Пракурор — Лутаў.
10:30 Каваленка заявіў прысутным у залі, што ён трымае галадоўку 15 дзён, а апошнія 3 дні — сухую галадоўку.
Ён таксама паведаміў, што напярэдадні яго наведваў псыхіятар.
Каб паказаць, як ён схуднеў, Каваленка проста ў клетцы зняў кашулю.
У залі зьявіліся праваабаронцы зь «Вясны» Ўладзімер Лабковіч і Валянцін Стэфановіч.
10:26 Калі людзі пачалі заходзіць у залю, Каваленка пачаў сьпяваць гімн «Мы выйдзем шчыльнымі радамі».
10:25 Па дарозе ў Віцебск спынілі супрацоўнікі ДАІ. У машыне ехалі Міхась Мускі, Зьміцер Крамянецкі, Уладзімер Яроменак, Рман Васільеў. Даішннікі перапісалі пашпартныя дадзеныя, разабралі й абшукалі машыну. Актывістаў МФ пакуль не не адпускаюць. Маладафронаўцы плянавалі падтрымаць палітвязьня Сяргея Каваленку.
10:22 Каваленку завялі ў будынак суду. Гэта бачыла ягоная маці. Яна плача: «Што вы зрабілі з маім сынам?! Вы яго скалечылі».
Пачынаюць запускаць у залю суду.
10:16 У Сяргея будзе два адваката: віцебскі — Пётар Каваленкаі менскі — Аляксандар Галіеў.
10:09 У судзе затапіла каравульнае памяшканьне. Адтуль выпампоўваюць ваду.
Каваленку прывезьлі ў вялікім аўтазаку МАЗ.
У судзе таксама зьявіліся сакратар КХП-БНФ Валеры Буйвал іАляксандар Мех з Кобрына.
10:05 У судзе зьявіўся намесьнік кіраўніка КХП-БНФ Юрась Беленькі.
10:00 Супрацоўнікі ДПС затрымалі Хрыстафора Жаляпава. Ён ехаў на суд да Каваленкі. ДПС спыніла ягоную машыну. Сказалі, што трэба спраўдзіць ягоныя дакумэнты і машыну.
9:57 У судзе людзьмі запоўненыя ўсе калідоры на першым і другім паверхах. Прыйшоў праваабаронца Павал Левінаў. З-за аварыі ў судзе не працуюць прыбіральні.
9:54 Намесьніца кіраўніка «Маладога фронту» Наста Палажанка ў сваім Facebook’у: На ўсіх уездах у Віцебск машыны ДАІ.
9:30 У судзе зьбіраюцца грамадзкія актывісты і паплечнікі Каваленкі. Прыйшоў Леанід Аўтухоў з гарадоцкай філіі Партыі БНФ. Менскіх палітыкаў пакуль няма.
9:25 Да будынку суду прыехала аварыйная мясцовага водаканалу. Кажуць, што недзе побач прарвала трубу.
9:20 На першым паверсе будынка суду — узмоцненая ахова. Міліцыянты ўсталявалі рамку-мэталашукальнік. Праз такія звычайна прапускаюць наведвальнікаў працэсаў у Менску. Ля будынку суду дзяжураць тры машыны ДПС. Палкоўнік міліцыі з абласной управы ўнутраных спраў перапісвае асабістыя дадзеныя журналістаў, якія прыехалі асьвятляць працэс.
8:20 Віцебск: і зноў сьцяг салідарнасьці зь Сяргеем Каваленкам
Бел-чырвона-белы сьцяг вывесілі моладзевыя апазыцыйныя актывісты. Гэта працяг абвешчанай на мінулым тыдні акцыі салідарнасьці зь Сяргеем Каваленкам ды іншымі палітвязьнямі.
Сьцяг зьявіўся ў самым цэнтры гораду — у раёне плошчы Перамогі. Ён быў вывешаны каля крамы «Веста» на самым пачатку вуліцы Леніна. Яго бачылі дзясяткі ранішніх мінакоў.
Суд над Сяргеем Каваленкам мае распачацца ў 10.30.
Працэс будзе весьці судзьдзя Алена Жук.
Каваленку пагражае да трох гадоў турэмнага зьняволеньня.
Сяргей Каваленка знаходзіцца ў СІЗА ад 22 сьнежня.
Галадоўку ён распачаў 19 сьнежня на знак пратэсту супраць зьняволеньня і крымінальнага абвінавачаньня.
Каваленку вінавацяць, што ён парушыў рэжым адбываньня «хатняй хіміі», прысуджанай яму ў 2010 годзе за вывешаны на гарадзкой навагодняй ёлцы бел-чырвона-белы сьцяг.
На час сьледзтва Сяргея Каваленку зьмясьцілі пад варту — спачатку ў ізалятар часовага ўтрыманьня, потым у віцебскі СІЗА-2. На знак пратэсту супраць зьняволеньня і крымінальнага абвінавачаньня, зь якім ён катэгарычна ня згодны, 19 сьнежня мінулага году актывіст абвясьціў галадоўку пратэсту.
Жонка зьняволенага, Алена Каваленка, якая бачыла мужа 17 лютага, лічыць, што Сяргей у крытычным стане і што яму неадкладна патрабуецца дапамога мэдыкаў. Аднак намесьнік начальніка віцебскага СІЗА падпалкоўнік Дубко заявіў учора праваабаронцу Паўлу Левінаву, што стан здароўя Каваленкі дазваляе ўдзельнічаць у судовым працэсе.
