Што робяць у Беларускай хрысціянскай дэмакратыі мусульмане і атэісты?
У гэтыя дні свой векавы юбілей адзначае беларуская
хрысціянская дэмакратыя. Менавіта сто гадоў таму, у канцы траўня 1917-га, тры
дзесяткі каталіцкіх святароў правялі з’езд, на якім пастанавілі: Беларусі
патрэбная партыя, галоўным пастулатам якой стане вера ў Бога, якая дазваляе
прымаць лёсавызначальныя, важныя, у тым ліку і палітычныя рашэнні, грунтуючыся
выключна на хрысціянскіх запаведзях.
Дарэчы, на першым з’ездзе БХД былі прынятыя чатыры
асноватворных рашэнні: беларусам патрэбны беларускі Касцёл, Беларусі патрэбна
беларуская школа, беларусам патрэбна хрысціянская прэса і хрысціянская партыя.
З таго часу, як кажуць, шмат вады сплыло. За свой
стогадовы шлях БХД перажывала розныя часы: ад росквіту ў 20-я гады мінулага
стагоддзя, да расстрэлаў членаў арганізацыі ў сталінскія 30-е.
Потым у гісторыі БХД было падпольны існавання ў
камуністычнае час і беспаспяховая спроба адрадзіцца ў «незалежныя» 90-е.
Сёння БХД па-ранейшаму знаходзіцца на напаўпадпольным
становішчы – партыя не мае рэгістрацыі ў Міністэрстве юстыцыі Беларусі, хоць па
колькасці спробаў «легалізавацца» БХД можа прэтэндаваць на Кнігу рэкордаў
Гінеса.
За сто гадоў з дня свайго заснавання зведаў глабальнае
змяненне і падыход да сяброўства ў арганізацыі: на сённяшні дзень у актыве
партыі, заснаванай на хрысціянскіх каштоўнасцях, ёсць людзі розных
веравызнанняў і нават атэісты. Пра гэта на днях грамадскасці распавёў адзін з
сустаршыняў БХД – Павел Севярынец. «У БХД ёсць атэісты, мусульмане, і, магчыма,
геі», – сказаў ён.
«Беларускі Партызан» адшукаў гэтых, здавалася б,
«нефарматных» для БХД людзей і распытаў, як і чаму іх занесла ў партыю, якая
стаіць на хрысціянскіх каштоўнасцях.
«Цяперашняя беларуская ўлада не ЖЫВЕ па боскіх законах»
Мусульманка Бэла Дашкина жыве і працуе ў Гродне. Сем
апошніх гадоў яна з’яўляецца актывісткай БХД.
– Сама я па нацыянальнасці татарка, – кажа жанчына.
Бацька – татарын, мама – руская. У савецкі час, калі я расла, афішаваць сваё
веравызнанне, было не прынята. Хто мусульманін, хто хрысціянін. Усе былі
акцябраты, піянерамі і камсамольцамі. З верай я змагла вызначыцца пасля распаду
СССР – сям’я пераехала з Башкірыі ў Беларусь. есь лёс звёў нашу сям’ю з
беларускімі татарамі. Я памятаю, як у Горадні татары і іўдзеі маліліся разам –
у адной маленечкай пакоі. Бацька прыносіў дадому розную рэлігійную літаратуру –
я чытала, думала, вызначалася. У выніку сышлася з беларускімі татарамі. Татары,
дарэчы, адрозніваюцца ад арабаў у плане веры. І тыя, і іншыя, здавалася б,
вызнаюць іслам, але ў татарскага народа іслам, больш мяккі, больш дэмакратычны,
больш цывілізаваны, калі хочаце.
– Вы не бачыце супярэчнасці ў тым, што вы – мусульманка
па веры апынуліся ў партыі, якая вызнае хрысціянскія каштоўнасці?
– Не, супярэчнасці я тут не бачу. Я гляджу на свет, на
жыццё, якая адбываецца ў Беларусі, дэмакратычным поглядам. Палітыкай я стала цікавіцца
перад прэзідэнцкімі выбарамі 2010 года. Памятаю, мне патэлефанавала сяброўка і
распавяла, што да нас прыязджае кандыдат у прэзідэнты ад БХД – Віталь
Рымашэўскі. Мы прыйшлі туды, пагутарылі з ім, спадабалася тое, што ён
расказваў. Потым я ўключылася ў працу ўнутры БХД – стала распаўсюджваць
партыйныя інфармацыйныя матэрыялы. Мне імпанавала праграма БХД, заснаваная на
законах Божых. Жыць па Божых законах, выконваць іх – гэта правільна, так і
павінна быць. Гэтага не робіць цяперашняя беларуская ўлада. Можа мы менавіта
таму да гэтага часу не жывем так, як жыве цывілізаваная Еўропа – Германія,
Нарвегія, іншыя краіны. Зразумела, што людзям і Беларусі патрэбна альтэрнатыва.
– Праўда, што ў Гродне ёсць цэлая група мусульман, якія
ўваходзяць у БХД?
– Група – гэта гучна сказана. Мусульман, па меншай меры,
з Гродна, у БХД двое – я і мая сястра. Мы прыйшлі ў БХД, можа быць яшчэ і для
таго, каб змяніць жыццё да лепшага. Для гэтага не абавязкова быць ва ўладзе,
дзейнічаць можна тут і цяпер. Вы ж напэўна чулі пра кампаніі, якія праводзіць
БХД – кампанія супраць абортаў, кампанія «антыспайс» і шмат іншых карысных
спраў мы робім.
«Я не хрысціянін, але з БХД салідарны»
Яшчэ аднаго «нефарматнага» актывіста ўнутры БХД мы
адшукалі ў маладзёжным «крыле» партыі.
Яўген Карусейчик не хавае, што адносіны з Богам у яго
больш чым прахалодныя. Прасцей кажучы, малады чалавек, – атэіст. Вось што ён
распавядае аб сваім прыходзе ў БХД:
– Я звярнуў увагу на БХД падчас прэзідэнцкіх выбараў 2010
года. Спадабалася праграма кандыдата і імідж арганізацыі.
Праз некаторы час атрымалася так, што з БХД апынуліся,
звязаныя мае добрыя сябры, ну і я як-то далучыўся.
– А вас, атэіста, не збянтэжыла слова «хрысціянская» у
назве партыі?
– Слова “хрысціянская” у назве мяне не палохае,
я чалавек шырокіх поглядаў. Хоць я і не хрысціянін, але большую частку
ідэалогіі і поглядаў БХД падзяляю.
Арганізацыя падабаецца ў першую чаргу людзьмі. З
некаторымі з іх добра маем зносіны і сябруем за межамі арганізацыі. Гэтак жа,
як ужо казаў, шмат у чым падтрымліваю погляды БХД на розныя рэчы.
– Рознагалоссі з нагоды вашага «няверы» з іншымі сябрамі
БХД у вас былі?
– Рознагалоссі з нагоды рэлігіі з іншымі сябрамі партыі ў
мяне ніколі не ўзнікала, нейкі дыскрымінацыі або адмысловага стаўлення да
атэістам ў БХД няма, як мне здаецца. Проста ўнутры БХД я па магчымасці
дапамагаю людзям з іх праектамі, перыядычна займаюся арганізатарскай працай.
«Валокі ў царкву мы нікога не цягнем …»
Пракаментаваць сяброўства ў БХД «нехрысціянаў» мы
папрасілі аднаго з кіраўнікоў партыі – Паўла Севярынца.
– Як вы пераканаліся ў БХД ёсць розныя людзі, – сказаў
Севярынец. – Але гэта ніякім чынам не супярэчыць таму хрысціянскаму падмурку,
на якім БХД была заснавана. Беларуская хрысціянская дэмакратыя – гэта не
царква, гэта – палітычная партыя. І калі, напрыклад, мусульманін, агностыку або
атэіст падтрымлівае праграму БХД, кажучы, што Беларусі патрэбна хрысціянская
дэмакратыя для таго, каб аднавіць маральныя асновы, то, безумоўна, у для такога
чалавека няма ніякіх перашкод, каб стаць сябрам БХД. «Валокі» ў царкву мы
нікога не цягнем, гэта не з’яўляецца абавязковай умовай для сяброўства ў БХД.
Але мы, безумоўна, радуемся, калі хтосьці, праз нашу партыю знойдзе сваю дарогу
да Бога.
