Севярынец: Лукашэнку важней ЧС па хакеі, чым Усходняе партнёрства (фота)
Тое, што адбываецца ў Беларусі непрымальна, а прэзідэнту Аляксандру Лукашэнку сёння важней
правядзенне Чэмпіянату свету па хакеі вясной 2014 года за саміт Усходняга партнёрства ў Вільні,
сцвярджалі сёння ўдзельнікі слуханняў па сітуацыі ў Беларусі ў парламенце
Літвы.
Сёння ў Сейме Літвы прайшлі слуханні па сітуацыі ў Беларусі,
арганізаваныя трыма парламенцкімі камітэтамі – па замежных справах, па
еўрапейскіх справах і па правах чалавека.
Мадэратар
мерапрыемствы, намеснік старшыні КЗС Сейма, былы кіраўнік МЗС Літвы Аўдронюс
Ажубаліс адзначыў важнасць такіх сустрэч і нагадаў, што ў свой час у кангрэсе
ЗША быў утвораны спецыяльны камітэт, які праводзіў слуханні з нагоды
расследавання злачынстваў камуністычнага рэжыму і інкарпарацыі ў СССР, дзе былі
выслуханыя у тым ліку і прадстаўнікі Літвы.
«Слуханні –
эфектыўны сродак, каб усталяваць і раскрыць праўду пра тое, што адбываецца ў
той ці іншай дзяржаве ў сферы правоў чалавека і дэмакратыі», – сцвярджаў ён і
паабяцаў, што матэрыялы сённяшніх слуханняў будуць у свой час апублікаваныя.
Кіраўнік КЗС
Бенедыктас Юодка адзначыў агульнасць Літвы і Беларусі не толькі ў плане
геаграфіі і гісторыі, але ў іншых аспектах. У той жа час ён звярнуў увагу і на
адрозненні, нагадаўшы аб аднаўленні літоўскай незалежнасці, «рашэнні ісці
дэмакратычным шляхам» і уступленні Літвы ў ЕС.
«У наступным годзе споўніцца дзесяць гадоў, як Літва стала
членам ЕС і НАТА. Прабачце, але вам да гэтага яшчэ далёка. Хацелася б пажадаць,
каб кірунак дзейнасці і вашай(беларускай – DELFI) дзяржавы быўнакіраваны ў гэты бок», –
канстатаваў Б.Юодка.
Б.Юодка
падкрэсліў, у Літве зараз немагчыма ўявіць, каб “журналістам забаранялі
казаць, што яны хочуць”.
«У гэтым і
розніца паміж Літвой і Беларуссю. Я з цяжкасцю зараз ўяўляю, каб у Літве
былі палітычныя зняволеныя. Я не кажу аб правах чалавека. Некаторыя меншасці ў
Літве часам бурчаць, але мне здаецца, больш каб пабурчэць, а не па сутнасці», –
казаў ён і заклікаў беларусаў браць добры прыклад у Літвы, прызнаўшы, «што мы
не анёлы, і ў Літве хапае праблем».
Акрамя таго, ён нагадаў, што ў «свой час не атрымалася экспартаваць сацыялізм і камунізм». «Цяжка
экспартаваць і дэмакратыю. Яе трэба тварыць на месцы, кіруючыся добрымі
прыкладамі», – падсумаваў палітык.
Парламентар
Мантас Адоменас у сваім прывітальным слове сказаў, што цяперашні дзяржаўны сцяг
Беларусі сярод сцягоў краін ЕС і Усходняга партнёрства – анамалія, «якая
нагадвае сцяг Беларусі часоў СССР, толькі без сярпа і молата».
«Чаму гэта анамалія ? У кантэксце Усходняга партнёрства ў
Беларусі нічога не адбываецца. Не падпісваюцца, ня парафіруюцца дагаворы, няма ніякага руху. Але гэта не значыць, што там нічога
не адбываецца. Гэтая цішыня зманлівая, калі мы абмяркоўваем гэтую тэрыторыю
“, – сцвярджаў палітык.
«Зманлівая ў тым
сэнсе, што там адбываюцца рэальныя парушэнні правоў чалавека, у лагерах і
турмах сядзяць некалькі палітвязняў, – працягваў ён. – Кожны дзень там
парушаюцца асноўныя правы чалавека. (… ) Мэта гэтых слуханняў у тым,
каб нагадаць і сабе, і Еўропе, што не так, што там нічога не адбываецца».
Паводле яго слоў, «самае небяспечнае ў дадзены момант – пэўнае забыццё». «Ёсць тэндэнцыі
спісаць Беларусь, што там нічога больш не зменіцца, трэба яе пакінуць і чакаць
лепшых часоў. Заплюшчыць вочы на парушэнні правоў чалавека і клапаціся толькі
аб прыбытковым транзіце і эканамічнай выгадзе. (… ) Але апатыя ў дачыненні да
Беларусі была б пагібельная не толькі для жыхароў гэтай краіны, але і для тых
краін, у якіх ёсць тыя ці іншыя сувязі з афіцыйнай Беларуссю», – падкрэсліў
М.Адоменас і дадаў, што тое, што адбываецца ў суседняй краіне непрымальна.
Лідэр апазіцыі,
экс -прэм’ер Андрус Кубілюс у сваю чаргу заявіў, што часам сапраўды трэба саміх
сябе прымусіць зразумець, што «тое, што адбываецца ў Беларусі і тое, што людзі
адчуваюць у сваім штодзённым жыцці, не проста парушэння правоў чалавека і
дэмакратыі»: «Пад гэтымі словамі хаваецца трагедыя».
“Змірыцца з
цяперашняй сітуацыяй у Беларусі немагчыма, але для гэтага патрэбныя нашы
агульныя намаганні”, – сказаў на заканчэнне ён.
Цяпер ужо былы
палітычны зняволены Павал Севярынец сцвярджаў, што дадзеныя слуханні
напярэдадні саміту Усходняга партнёрства даказваюць, што « еўрапейцы не толькі
вядуць прагматычныя адносіны з сённяшнім беларускім рэжымам, але ім важныя і
асновы дэмакратыі, правы чалавека».
«Калі б не
прынцыповасць, то, магчыма, я цяпер бы не сядзеў з вамі, і мы не пераехалі б
мяжу, таму што толькі цвёрдая пазіцыя Еўропы стрымлівае сённяшні беларускі
рэжым ад яшчэ больш жорсткіх рэпрэсій», – адзначыў ён.
На слуханнях таксама прысутнічалі сваякі палітвязняў і
зніклых без вестак палітыкаў.
На думку П.Севярынца, іх сведчанні павінны чуць на кожным кроку і еўрапейцы, і
беларускія чыноўнікі.
«Прынцыповая
пазіцыя прывядзе да таго, што злачынствы беларускага рэжыму не будуць забытыя,
людзі, якія ажыццяўлялі рэпрэсіі, панясуць адказнасць. І зараз мы зможам
падтрымаць тых, хто сядзіць у турмах», – казаў ён, падкрэсліўшы, што «палітвязні
– гэта закладнікі і іх колькасць застаецца прыкладна аднолькавай», паколькі як
толькі адны выходзяць, з’яўляюцца іншыя.
«Рэжым працягвае ўтрымліваць крытычна важную колькасць людзей, гандлявацца. У МЗС
Беларусі нават не хаваюць факт, што ёсць палітвязні і кажуць, што калі яны
напішуць прашэнне аб памілаванні, разгледзяць іх вызваленне», – абмаляваў ён
сітуацыю.
ЕС, лічыць апазіцыйны палітык, павінен прытрымлівацца сваёй
прынцыповай пазіцыі, настойваць на вызваленні і рэабілітацыі палітычных
зняволеных, як на ўмове поўнафарматнага дыялогу.
«У нас ёсць магчымасці ціску на рэжым, – працягваў ён. – Для
Лукашэнкі зараз больш важным мерапрыемствам, чым саміт УП з’яўляецца ЧС па
хакеі, і ён хоча паказаць, што сённяшняя Беларусь – гэта еўрапейская краіна,
зарэтушаваць свой імідж апошняга дыктатара Еўропы. Думаю за
гэтыя месяцы да чэмпіянату еўрапейскія палітыкі могуць ўключыць усе рычагі
ўплыву і сказаць: хочаш ЧС без эксцэсаў – вызваляй палітвязняў».
У ходзе слуханняў
былі выслуханыя сведчанні сваякоў палітычных зняволеных і зніклых без вестак
беларускіх палітыкаў, а таксама справаздачы аб сітуацыі з парушэннем правоў
чалавека і несвабодзе СМІ ў Беларусі. Таксама выступілі беларускія
апазіцыянеры і праваабаронцы, прыняты зварот да органаў дзяржаўнай улады РБ,
удзельнікам саміту УП у Вільні і міжнародных праваабарончых арганізацыяў з
заклікам патрабаваць неадкладнага вызвалення і рэабілітацыі палітычных вязняў
Беларусі.
