Вяртанне спарахнелага атэізму
У дзяцінстве я любіла чытаць савецкую атэістычную прапаганду. Я была веруючым дзіцём – і радавалася яе бяссіллю. Нават тады, у дзяцінстве, аргументы камуністаў-атэістаў мяне забаўлялі.
Тым больш дзіўна бачыць вяртанне тых самых запыленых аргументаў – з модай на антыклеклерыкалізм. Зрэшты, ёсць адзін плюс у такім “камбэку”: магчымасць хрысціян даць публічны адказ. (У даперабудоўныя часы такой магчымасці не было, а ў пасляперабудовачная неабходнасць вяртання ад бязбожнасці да духоўнасці была занадта відавочнай). Аднак тут я не прэтэндую ні на які Хрысціянскі Адказ, а толькі даю некалькі забаўных ілюстрацый.
Кейс А: на Вялікдзень, які супадае з Днём Касманаўтыкі, атэісты дэманстратыўна віншуюць з Днём Касманаўтыкі.
Наогул-то не бачу тут нічога атэістычнага. Касманаўтыка – гэта добра, незазалежна ад перакананняў. Можа быць, ёсць намёк на знакамітае “Гагарын у космас лятаў, Бога не бачыў”? Бо ні адзін хрысціянін не прагне ўбачыць сівабародага Зеўса ў тэлескоп ці ілюмінатар самалёта, наўрад ці дасягнення касманаўтыкі змогуць пахіснуць чыю-небудзь веру. Змест хрысціянскай веры з пункту гледжання некаторых атэістаў – цікавая тэма. Што ж да Гагарына, то звесткі аб яго стаўленні да рэлігіі супярэчлівыя. Аднак несупярэчлівыя звесткі аб глыбокай рэлігійнасці бацькі савецкай касманаўтыкі – Каралёва.
Кейс Б: атэіст прапануе віншаваць хрысціян з днём нараджэння Дарвіна, прадстаўляючы таго бацькам атэізму.
Што ж, Дарвіну гэтая акцыя можа і спадабацца: многія людзі памоляцца аб яго душы. Нават калі ён цяпер у Царстве Нябесным – напэўна ж будзе прыемна. Згадванне аб гэтым вучоным і яго тэорыі здольна раздражніць хрысціян значна менш, чым стагоддзе раней, бо новыя навуковыя адкрыцці зусім не дадаюць пераканаўчасці версіі аб паходжанні нас ад малпы. А стаўленне самога Дарвіна да рэлігіі было складаным, але атэістам яго можна назваць з вялікай нацяжкай. Пошукі вытокаў атэізму могуць прывесці нас і да Буды, і да першых хрысціянаў, якіх абвінавачвалі ў атэізме з-за нешанавання імі рымскіх багоў, і нават да Бібліі, у якой бадай упершыню сустракаюцца, прычым у якасці цытаты, словы пра тое што няма Бога ( Псалтыр: “Сказаў шаленец у сэрцы сваім: Няма Бога…”).
Кейс У: атэістка-інтэлектуалка, удзельніца клуба “ЧДК”, публікуе на сваёй старонцы выдатнае відэа па частцы астраноміі: руху планет з іх траекторыямі. У каментарах пачынаюцца насмешкі з вернікаў. Хоць відэа хутчэй кажа ў карысць веры: яго прыгажосць прымушае задумацца аб наяўнасці ў свеце гармоніі, музыкі, рэжысуры – а значыць, пра існаванне Творцы, Мастака, Рэжысёра…
Ёсць у атэізму і больш вытанчаныя, я б сказала, экзістэнцыяльныя аргументы. Хоць і патрэбна ўзрушаючая моц веры, каб паверыць у выпадковасць узнікнення свету з яго складанасцямі, прыгажосцямі і пабудовамі, – але цяжка ўзгадніць сваю дагматычную веру са столькімі праявамі ў жыцці трагічнай недасканаласці; немагчыма цалкам, на сто адсоткаў, даказаць праўдзівасць якой-небудзь адной рэлігіі, ды і існавання (як і неіснавання) Бога; і яшчэ мы, веруючыя людзі, часта сваёй асобай і паводзінамі прымушаем ўсумніцца ў шчырасці і праўдзівасці нашых перакананняў… Але гэта ўжо іншы ўзровень дыскусіі.