“Ты – боль, паэзія…”

21 сакавіка 2011 23:34  |  Блог Галіны Каржанеўскай

“Ты – боль, паэзія, ты – быль…”– пісаў сучаснік, якога змусілі пакінуць “стары “ Саюз пісьменнікаў. Але і ў новы ён, здаецца, не ўступіў. Каб не зволілі з працы, адмовілася “ад білета” Людка С.  Каб не прагналі начальніка, мусіў дачасна пайсці з прафесіі Фелікс Б. Існавала дырэктыва, праведзеная кіраўніком праўладнай суполкі, каб з боку адміністрацыі “націснуць” на тых, хто адмовіўся пакідаць Саюз Купалы і Коласа.

 

Усіх нас даўно паставілі перад пытаннем: ”З кім ты?”, усіх прымусілі зрабіць грамадзянскі выбар. Жывую рэчку падзялілі на два рэчышчы, сяброў і таварышаў развялі па розныя бакі бар’еру. Некаторыя мае аднагодкі робяць выгляд, што мяне не бачаць, сустракаючы на вуліцы або ў транспарце. Такая рэальнасць. А з рэальнасцю, як вядома, трэба лічыцца…

 

У нашых сэрцах цяпер сапраўды многа болю. І для нашых унукаў толькі быллю, гісторыяй стануць калі-небудзь падзеі канца 2010 года. Сёння, у Міжнародны дзень паэзіі, я прапаную сябрам сайта нізку сваіх вершаў. 

 

 

          * * *

 

Каб рабства вытравіць,

                               не хопіць

І сарака пустэльных год.

Мой Богам кінуты народ

Мо дзвесце год

                       у цемры ходзіць.

 

А вынік? Ён несуцяшальны.

Гібеюць лепшыя сыны.

Наш лёс фармуюць не яны – 

То бесхрыбетныя чыны,

То слабакі, то цемрашалы.

 

 

          * * *

 

Лімонна-жоўтая палоска

На месцы тым,

                      дзе сонца села.

Яно высвечвала і грэла

Усё вакол па волі Боскай.

 

Яно – спакой наш вечаровы,

Калі так годна дагарае,

З вачэй знікае паступова,

Каб іншым выблеснуць

                             з-за краю.

 

Таму ў штодзённага захода

(Адно б зыходам не зрабіўся)

Няма ні кропелькі маркоты:

Глядзі, любуйся ды маліся.

 

 

              * * *

 

Неяк мы дзіўна цяпер жывём,

Чэзнем у цэнтры Еўропы.

Цемра ўявіла сябе святлом –

Збілася, бедная, з тропу.

 

Улада, быццам атрутны грыб,

Сее распусту і шкоду.

Мы б даравалі мо ёй,

                                калі б

Гінула меней народу.

 

Што уратуе нашых мужчын?

Воля прапітая – з воску.

Вернецца горад, як блудны сын,

На пахаванне вёскі…

 

 

              * * *

 

Шыя паэта згінаецца цяжка.

Хмеліць увага людская, як бражка.

Воплескі залы –

                 што мёдам па сэрцу,

Імі вялікая пыха куецца.

 

Не задаваўся б ты моцна, паэце!

Слаўных і вартасных многа у свеце.

Кожны,

         каторы душою не сплеснеў,

Лірык таксама і здольны на песню.

 

Справа ўсялякая, ведама ж, мае

Тых, хто выдумвае, творыць, шукае.

Дык паважай ты іх болей, чым славу.

Будзеш тады на ўзвышэнні

                                   па праву!

 

 

              * * *

                     Памяці Максіма Танка

 

Калі засыхае галіна –

Балюча ўсяму дрэву.

Калі адмірае грыбніца –

Самотна ўсяму лесу.

Калі перакрыты мове

Усе кіслародныя шлангі –

Ніводзін на свеце хоспіс

Не прыме яе канаць…

 

 

         ПРЫГАРАД

 

Па чыстаму полю

                      ідуць наўскасяк…

Куды гэта сцежкі пракладваюць людзі?

Дзе мы – там, баюся,

                          дабра і не будзе,

Ўсё будзе не тое

                і, пэўна ж, не так.

 

 

Не тое начальства,

                         не тыя сябры,

Нягеглая пара, нялюбая праца.

Парожнія тыдні

                       па рэйках імчацца,

Ў нікуды сыходзіць жыццё

                                без пары…

 

 

              * * *

 

Вы далёка, суседзі,–

                     як на іншай планеце.

Я не ведаю, хто вы

                       і як вы жывеце,

Дзе раслі-падрасталі,

                     ці далёка радня

І чаму за сцяною падчас

                               калатня.

 

Вы ў гняздзечку сваім

                      закапацца хацелі –

Ўсё адно на жыццёвых вятрах

                                          акалелі.

І не кожны сагрэцца

                         той іскраю змог,

Што завецца Любоў

                        і якая ёсць Бог.

 

 

              * * *

 

Лепей не валодаць,

                           чым згубіць.

Лепей адступіць,

                           чым заняволіць.

Лепей прыхапіць

                          чужога болю,

Чымся свой

                 на некага ўзваліць.

 

 

              * * *

 

Зямля развесненая гэтая –

Як сірата неабагрэтая.

 

У смецці, ў леташняй траве

Яна ўспамінамі жыве.

 

Не верыцца, што будзе,

                          як заўжды –

Хрушчы і пчолы,

                         ліўні і лісты,

Стракаты чэрвень,

                          жнівень залаты…

 

Хвала табе, зямны кругазварот

З палоскаю сіроцтва

                                пасярод!

 

“Ты – боль, паэзія...”

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Галіна Каржанеўская з пісьменнікамі, 1970-ыя гады

Болей навін